Τι είναι το copyright;

Τι είναι το copyright;
Με τον όρο copyright εννοούμε την πνευματική προστασία, η οποία αφορά δημοσιευμένα και μη δημοσιευμένα λογοτεχνικά, επιστημονικά και καλλιτεχνικά έργα, ανεξάρτητα από τη μορφή στην οποία εκφράζονται, εφόσον έχουν ενυπόστατη ή υλική μορφή. Αυτό σημαίνει ότι κάθε έργο που μπορείτε να δείτε, να ακούσετε ή να αγγίξετε ενδέχεται να είναι προστατευμένο. Κάθε δοκίμιο, θεατρικό έργο, τραγούδι, χορογραφία, φωτογραφία, κώδικας HTML, γράφημα σε υπολογιστή που μπορεί να απεικονιστεί στο χαρτί, να εγγραφεί σε κασέτα ή να αποθηκευτεί σε ένα σκληρό δίσκο, ενδέχεται να είναι προστατευμένο. Η νομοθεσία που διέπει τα πνευματικά δικαιώματα δίνει στο δημιουργό το αποκλειστικό δικαίωμα της αναπαραγωγής, της δημιουργίας παράγωγων του έργου, της διάθεσης, της ερμηνείας και της δημόσιας προβολής του έργου . Κατά συνέπεια, μόνο ο δημιουργός ενός έργου έχει δικαίωμα εκμετάλλευσής του και κανένας άλλος, έστω κι αν έχει άμεση πρόσβαση στο έργο.

Έναρξη ισχύος προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων

Η προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων αρχίζει να ισχύει τη στιγμή που θα δημιουργηθεί και θα πάρει ενυπόστατη μορφή οποιοδήποτε από τα προαναφερθέντα έργα.

Είναι «παράνομο» να βάζουμε το σύμβολο © δίπλα στο όνομά μας, σε περίπτωση που δεν έχουμε κατοχυρώσει τα πνευματικά μας δικαιώματα; Αν δεν έχετε κλέψει το έργο κάποιου άλλου και αν δεν προσποιείστε ότι είστε ο αληθινός δημιουργός αυτού, δεν είναι παράνομο να τοποθετήσετε το σύμβολο © δίπλα στο όνομά σας, άλλωστε έχετε κάθε δικαίωμα να το κάνετε.

Ο σωστός τρόπος για να τοποθετήσετε μια σημείωση σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα είναι ο εξής: Πνευματικά δικαιώματα © (ημερομηνία δημιουργίας) (όνομα ιδιοκτήτη). Για παράδειγμα: Πνευματικά δικαιώματα © 2003 Ιωάννης Παπαδόπουλος.

Λήξη προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων

Αν μια δήλωση γράφει «© Πνευματικά δικαιώματα 1998, 1999 Ιωάννης Παπαδόπουλος» αυτό σημαίνει ότι τα δικαιώματα του Ιωάννη Παπαδόπουλου λήγουν το 1999; Οι ημερομηνίες που βλέπετε σε μια τέτοια δήλωση δεν αναφέρονται στις ημερομηνίες λήξης του υλικού του ιδιοκτήτη, συνεπώς αυτό δεν σημαίνει ότι μετά το πέρας των ημερομηνιών το έργο μπορεί να διατεθεί στο κοινό. Οι ημερομηνίες αυτές αναφέρονται στις ημερομηνίες δημιουργίας του υλικού.

Όταν υπάρχουν διάφορες ημερομηνίες στις δηλώσεις πνευματικών δικαιωμάτων, αυτό σημαίνει ότι συγκεκριμένα πράγματα δημιουργήθηκαν το αναγραφόμενο έτος και τροποποιήθηκαν αργότερα. Μπορεί επίσης να σημαίνει ότι νέα πράγματα δημιουργήθηκαν και προστέθηκαν αργότερα. Πάντως σίγουρα δεν αναφέρονται στην ημερομηνία λήξης της προστασίας των δικαιωμάτων. Η λήξη της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων στην ουσία λαμβάνει χώρα πολύ αργότερα και αυτή η περίοδος εγκυρότητας αρχίζει από την ημερομηνία που βλέπετε στη δήλωση. Η Συνθήκη της Βέρνης ορίζει μια γενική και ελάχιστη περίοδο διάρκειας των δικαιωμάτων, η οποία λήγει έως και πενήντα χρόνια μετά το θάνατο του δημιουργού. Τα κινηματογραφικά και φωτογραφικά έργα έχουν ελάχιστη περίοδο προστασίας 50 και 25 χρόνια από την ημερομηνία δημιουργίας, αντίστοιχα. Αυτό ισχύει σε οποιαδήποτε χώρα έχει υπογράψει τη Συνθήκη της Βέρνης, και αναφέρεται στις ελάχιστες περιόδους προστασίας. Κάθε κράτος μέλος έχει το δικαίωμα να ορίσει μεγαλύτερες περιόδους προστασίας, ωστόσο δεν μπορεί να ορίζει περιόδους μικρότερες από αυτές που αναφέρονται στην εν λόγω Συνθήκη.

Το πασίγνωστο σύμβολο ©

Γιατί στο κάτω μέρος μιας ιστοσελίδας γράφει «Πνευματικά δικαιώματα © 1998-2003 WhatisCopyright.org»; Αυτές είναι οι ημερομηνίες που δημιούργησα ή/και τροποποίησα τη μορφή, το κείμενο, τα γραφικά ή οποιοδήποτε άλλο υλικό αυτής της ιστοσελίδας και τα αποθήκευσα στο σκληρό μου δίσκο. Αυτό μου δίνει το δικαίωμα να επικαλούμαι τους νόμους περί προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων. Μόνο εγώ, ως συγγραφέας και δημιουργός αυτού του έργου, έχω το δικαίωμα να χρησιμοποιώ, να αναπαράγω και να διανέμω αυτό το υλικό, καθώς και οποιοσδήποτε άλλος φέρει δική μου έγγραφη άδεια και μόνο με τον τρόπο που εγώ έχω εγκρίνει. Τι σημαίνει αυτό; Ότι κανένας δεν μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση στην ιστοσελίδα μου και να αντιγράψει τη μορφή, τα κείμενα ή τα γραφικά χωρίς να έχει λάβει έγγραφη άδεια από μένα η οποία δηλώνει: «Ναι, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το έργο μου, αλλά μόνο με τον τρόπο που κρίνω εγώ κατάλληλο». Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για όσους θέλουν να χρησιμοποιήσουν το υλικό μου για κερδοσκοπικούς λόγους.
Θα αφήνατε κάποιον να πουλήσει τα συγγράμματά σας, χωρίς την άδειά σας και ιδίως χωρίς αυτό να επιφέρει κέρδος σε εσάς; Οποιοσδήποτε χρησιμοποιεί, αντιγράφει ή διανέμει το υλικό σας με οποιονδήποτε τρόπο, για εμπορικούς ή προσωπικούς σκοπούς, χωρίς τη δική σας έγγραφη άδεια, διαπράττει παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων σας. Αν εντοπίσετε οποιαδήποτε στιγμή παραβίαση των δικαιωμάτων σας από άλλο άτομο ή οντότητα, έχετε το δικαίωμα να εγείρετε αξίωση. Δεν έχει σημασία αν αυτό το άτομο είναι πρωτοεμφανιζόμενο στην αγορά ή αν αγνοεί κάποιο νόμο. Άλλωστε σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία: «η άγνοια του νόμου δεν συγχωρείται».

Πνευματικά δικαιώματα και Διαδίκτυο

Όταν επισκέπτεστε μια ιστοσελίδα, είναι τόσο εύκολο να κάνετε κλικ και να αποθηκεύσετε με ένα απλό πάτημα του ποντικιού μια εικόνα ή να δείτε τον κώδικα πηγής και να αντιγράψετε ένα μέρος του ή ολόκληρο, επειδή σας αρέσει ή επειδή θέλετε να φτιάξετε κάτι παρόμοιο. Η γενική (και λανθασμένη) ιδέα είναι ότι όλες οι πληροφορίες που βρίσκονται στο Διαδίκτυο μπορούν να αντιγραφούν χωρίς άδεια του δημιουργού ή/και συγγραφέα. Ορισμένοι πιστεύουν (λανθασμένα) ότι επειδή μπορούν να αποθηκευτούν στη μνήμη ενός υπολογιστή χιλιάδες ιστοσελίδες ή επειδή συγκεκριμένα προγράμματα πλοήγησης επιτρέπουν σε κάποιον να αποθηκεύσει αρχεία ή οτιδήποτε παρόμοιο, μπορούν να χρησιμοποιούν αυτό το υλικό με όποιο τρόπο θέλουν. Αυτό δεν ισχύει!

Το υλικό που βρίσκει κανείς στο Διαδίκτυο μπορεί να αντιγραφεί ελεύθερα μόνο αν οι πληροφορίες που περιέχει (α) έχουν δημιουργηθεί από το κράτος (β) έχει λήξει η περίοδος προστασίας τους ή (γ) ο ιδιοκτήτης τους έχει εγκαταλείψει τα δικαιώματά του. Κατά συνέπεια, οι όροι «Διαδίκτυο» και «δημόσια χρήση» δεν είναι συνώνυμοι. Οποιοδήποτε έργο δημοσιεύεται στο Διαδίκτυο δεν τίθεται αυτόματα σε δημόσια χρήση, εκτός κι αν το εν λόγω υλικό συμβαδίζει με ένα ή περισσότερα από τα προαναφερθέντα χαρακτηριστικά.

Υλικό που παρέχεται από άλλους και χρησιμοποιείται κατόπιν αδείας. Τα αρχεία ήχου, οι γραφικές εικόνες (περιλαμβανομένων των γραφικών στο Διαδίκτυο, των φωτογραφιών, των λογοτύπων και άλλων υλικών ψηφιακής τέχνης), τα κείμενα, οι σελίδες HTML, τα javascript ή άλλο υλικό για το οποίο έχετε λάβει άδεια χρήσης ή προβολής στην ιστοσελίδα σας, δεν σας δίνουν το δικαίωμα να επικαλεστείτε πνευματική ιδιοκτησία για το εν λόγω υλικό. Η άδεια χρήσης υλικού άλλου δημιουργού δεν σας καθιστά νόμιμο ιδιοκτήτη ή κάτοχο αυτού.

Η σημείωση περί πνευματικών δικαιωμάτων στο κάτω μέρος μιας ιστοσελίδας αφορά μόνο το περιεχόμενο που δημιουργήθηκε από κάποιον και όχι ότι δημιουργήθηκε από κάποιον που το χρησιμοποιεί κατόπιν αδείας. Οι όροι του ιδιοκτήτη ενδέχεται να διαφέρουν, αλλά καλύτερα είναι πάντα να περιλαμβάνετε ένα κείμενο στην ίδια σελίδα με το δανεισμένο υλικό, προκειμένου να προσδιορίσετε ποιος είναι ο πραγματικός ιδιοκτήτης και ότι η χρήση γίνεται κατόπιν αδείας. Σε κάποιο βαθμό, αυτό θα προστατεύσει και εσάς αλλά και τον ιδιοκτήτη προειδοποιώντας το κοινό ότι το υλικό δεν ανήκει σε σας. Αν δεν είστε σε θέση να προστατεύσετε το έργο του δημιουργού που χρησιμοποιείτε και τελικά αποκαλυφθεί ότι κάποιος άλλος το έχει κλέψει, ενδέχεται να εμπλακείτε σε νομικά προβλήματα λόγω της δικής σας κακής χρήσης ή αμέλειας.

«Δωρεάν» γραφικά στο Διαδίκτυο και εικόνες σύνδεσης. Οι εικόνες που παρέχονται «δωρεάν» ή οι ιστοσελίδες που προσφέρουν γραφικά σύνδεσης δεν προορίζονται για δημόσια χρήση. Αυτές οι εικόνες, παρόλο που σας προσφέρονται δωρεάν δεν ανήκουν στην ιδιοκτησία σας. Σας επιτρέπεται να τις χρησιμοποιήσετε αν συμμορφωθείτε με τους όρους και τις προϋποθέσεις του ιδιοκτήτη, γι’ αυτό φροντίστε να συμμορφώνεστε μ’ αυτούς πλήρως. Αν ο ιδιοκτήτης σας ζητήσει «να μην τα αλλάξετε», μην τα αλλάξετε. Αν ο ιδιοκτήτης σας ζητήσει «να τα χρησιμοποιήσετε μόνο για προσωπικές ιστοσελίδες», χρησιμοποιήστε τα μόνο για την προσωπική σας ιστοσελίδα. Το ίδιο ισχύει για τα λογότυπα και τα γραφικά σύνδεσης. Εξακολουθούν να είναι προστατευμένα τα πνευματικά δικαιώματα του ιδιοκτήτη και συνήθως προορίζονται να χρησιμοποιηθούν μόνο ως σύνδεσμοι προς τη δική του ιστοσελίδα. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις το σύμβολο © στο κάτω μέρος της ιστοσελίδας σας αφορά μόνο το περιεχόμενο που έχετε δημιουργήσει εσείς οι ίδιοι, και όχι τα λογότυπα που σας δόθηκαν για συνδέσμους ή τα «δωρεάν» γραφικά που δανειστήκατε για να διακοσμήσετε την ιστοσελίδα σας.

Γραμματοσειρές και διακοσμητικά γραφικά. Ορισμένοι πιστεύουν ότι τα πνευματικά δικαιώματα στην τυπογραφία δεν προστατεύονται και ότι εφόσον δημιουργήθηκαν ανήκουν στο ευρύ κοινό, επειδή είναι τόσο εύκολο να τα «κατεβάσει» ή να τα διανείμει κανείς; Επειδή οι άλλοι τα χρησιμοποιούν ως εργαλείο για να δημιουργήσουν νέα μέσα έκφρασης και μορφές τέχνης; Είμαι της άποψης ότι οι αυθεντικές γραμματοσειρές και τα διακοσμητικά γραφικά είναι μέσο έκφρασης που μπορεί να παρουσιαστεί με ενυπόστατη μορφή και κατά συνέπεια τα πνευματικά δικαιώματα του δημιουργού του να προστατευτούν. Η δημιουργική διαδικασία παίζει σημαντικό ρόλο. Τα σαρωμένα σχέδια που μετατρέπονται σε γραμματοσειρές ή διακοσμητικά ή ο αναδιπλασιασμός/ ανακατασκευή/ τροποποίηση των υπαρχόντων σχεδίων δεν αποτελούν αυθεντικά σχέδια και έτσι κανένα άτομο δεν μπορεί να επικαλεστεί την ιδιοκτησία τους. Οι γραμματοσειρές και τα διακοσμητικά γραφικά που σχεδιάζονται κουκκίδα προς κουκκίδα από την αρχή ή μέσω παρόμοιων μέσων είναι προστατευμένα. Αν δεν συμβαίνει αυτό, οι δημιουργοί αυθεντικών γραμματοσειρών και διακοσμητικών δεν θα ήταν σε θέση να πουλήσουν νόμιμα τις δημιουργίες τους ή να εδραιώσουν όρους και προϋποθέσεις για τη χρήση τους. Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως οι απόψεις σχετικά με αυτό το θέμα ποικίλουν.

Δημόσια χρήση ή/και υλικό άνευ πνευματικών δικαιωμάτων. Τα αρχεία ήχου, οι γραφικές εικόνες (περιλαμβανομένων των γραφικών στο Διαδίκτυο, των φωτογραφιών, των λογοτύπων και άλλων υλικών ψηφιακής τέχνης), τα κείμενα, οι σελίδες HTML, τα javascript ή άλλο υλικό δημόσιας χρήσης δεν σας παραχωρούν το δικαίωμα να διεκδικήσετε πνευματική ιδιοκτησία επειδή τα βρίσκετε και τα χρησιμοποιείτε. Η δήλωση για τα πνευματικά σας δικαιώματα αναφέρεται μόνο στο περιεχόμενο που έχετε δημιουργήσει εσείς οι ίδιοι, και όχι στο υλικό δημόσιας χρήσης που χρησιμοποιείτε. Σ’ αυτή την περίπτωση, δεν μπορείτε να παραπονεθείτε αν βρείτε το ίδιο υλικό που χρησιμοποιεί και κάποιος άλλος στην ιστοσελίδα του.

Προσοχή: Εάν δεν είστε 100% σίγουροι ότι το υλικό προορίζεται για δημόσια χρήση (μερικές φορές οι «δωρεάν» προσφορές παρέχουν προστατευμένο υλικό), μην το χρησιμοποιήσετε. Η τοποθέτηση διακριτικών δηλώσεων που γράφουν «αν διαπιστώσετε ότι οτιδήποτε σ’ αυτή τη σελίδα ανήκει σε κάποιον άλλον επικοινωνήστε μαζί μου» ή «αν πιστεύετε ότι παραβιάζω τα πνευματικά δικαιώματα κάποιου άλλου ενημερώστε με» δεν έχουν αποτέλεσμα και δεν σας απαλλάσσουν από καμία ευθύνη. Προσέξτε γιατί ενδέχεται να παραβιάζετε τα πνευματικά δικαιώματα κάποιου άλλου.

Τι θα συμβεί αν μεταφράσω την προστατευμένη σελίδα σας σε μια άλλη γλώσσα; Η Συνθήκη της Βέρνης προβλέπει: «Οι συγγραφείς λογοτεχνικών και καλλιτεχνικών έργων που προστατεύονται απ' αυτή τη Συνθήκη είναι σε θέση να απολαμβάνουν το αποκλειστικό δικαίωμα δημιουργίας και έγκρισης της μετάφρασης των έργων τους καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου προστασίας των δικαιωμάτων που έχουν για τα πρωτότυπα έργα τους».

Θεμιτή χρήση

Η θεμιτή χρήση ή θεμιτή πρακτική είναι η χρησιμοποίηση αυτούσιου μέρους ενός προστατευμένου έργου για σκοπούς παρωδίας, δημοσιογραφίας, έρευνας και εκπαίδευσης σχετικά με αυτό το προστατευμένο έργο χωρίς την άδεια του συγγραφέα. Η χρήση προστατευμένων έργων, ή μέρους αυτών για κάθε άλλο σκοπό δεν θεωρείται θεμιτή. Αυτό περιλαμβάνει την αντιγραφή κειμένου, τη σάρωση εικόνων από καρτ-ποστάλ, περιοδικά, βιβλία ή οποιοδήποτε άλλο έργο. Αν σαρώσετε μια φωτογραφία από το Δάσος του Αμαζονίου που δημοσιεύτηκε σε γνωστό περιοδικό και τη χρησιμοποιήσετε χωρίς άδεια στην προσωπική σας ιστοσελίδα που έχετε φτιάξει για το ταξίδι σας στη Βόρια Αμερική το πιο πιθανό είναι να μην θεωρηθεί θεμιτή χρήση. Αν όμως, επανεκδώσετε τη φωτογραφία αυτή στην ιστοσελίδα σας σχολιάζοντας την πηγή που τη βρήκατε, αυτό ίσως θεωρηθεί θεμιτή χρήση. Παρόλα αυτά εσείς εξακολουθείτε να πρέπει να αναγνωρίσετε την πηγή σας αναφέροντας το όνομα του δημιουργού στην ίδια σελίδα που βρίσκεται η φωτογραφία. Σε κάθε περίπτωση, είναι ασφαλέστερο να αφιερώνετε λίγο χρόνο για να επικοινωνήσετε με τον ιδιοκτήτη και να ζητήσετε άδεια χρήσης του έργου του και είναι πολύ πιθανό, αυτός να το εκτιμήσει και ανταποκριθεί θετικά στο αίτημά σας.

Πολλοί πιστεύουν ότι μπορεί κανείς να πάρει το έργο κάποιου άλλου, είτε αυτό είναι κείμενα, είτε γραφικές εικόνες, ή αρχεία ήχου και να το χρησιμοποιήσει σε ένα «εκπαιδευτικό» έργο χωρίς την άδεια του συγγραφέα ή χωρίς αναφορά σ’ αυτόν, λόγω «θεμιτής χρήσης». Ακόμη κι αν έχετε παραφράσει τα πρωτότυπα λόγια του συγγραφέα ή ακόμη κι αν αισθάνεστε ότι δεν έχετε ανάγκη την άδειά του επειδή η χρήση εμπίπτει στη ασαφή έννοια της θεμιτής χρήσης, είστε υποχρεωμένοι να αναγνωρίσετε τη σκληρή δουλειά της πηγής σας, αναφέροντας το όνομα του δημιουργού. Αυτό άλλωστε αποτελεί απαίτηση της νομοθεσίας περί πνευματικών δικαιωμάτων. Αν δεν το κάνετε, τότε μάλλον έχετε διαπράξει λογοκλοπή.
Πηγή:http://businesscenter.piraeusbank.gr/ecPortal.asp?id=223187&nt=73

Εκτός αν ορίζεται διαφορετικά, το περιεχόμενο αυτής της σελίδας διανέμεται σύμφωνα με την άδεια Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 License